از مهمترین مواردی که در زیبایی پوست صورت و بدن تأثیر دارد، حذف موهای زائد می باشد که توسط لیزر موهای زائد می تواند انجام گیرد. علاوه بر ظاهر ناخوشایند موها احتمال بروز جوش های چرکی و تحریک شدن مداوم پوست نيز وجود دارد.
انواع روش های حذف موهای زائد:
به طور کلی دو نوع روش برای رفع موهای زائد وجود دارد:
سیستم های لیزری شامل دستگاه های الکساندرایت، دایود و Nd-YAG
سیستم های غیر لیزری (سیستم های نوری لامپ های زنون) شامل دستگاه های ای لایت (E-LIGHT) و آی پی ال (IPL) که با سیستم فلش لامپ زنون کار می کنند و علاوه بر نور از رادیوفرکانس نیز به طور همزمان استفاده می کند و به همین دلیل روی موهای کم رنگ اثر بهتری دارد.
دستگاه لیزر موهای زائد
دستگاه لیزر موجود در كلينيك دكتر بيتا ساقى بروزترين ليزر كمپانى امريكايى سايناشور با طول موج الكساندرايت و Nd-YAG به نام الیت پلاس مى باشد.
مشاوره با پزشك قبل از انجام لیزر موهای زائد الزامی است و بلافاصله پس از آن کار لیزر انجام می گردد. در جلسه مشاوره، رنگ پوست و جنس و ضخامت ریشه موهای ناحیه مورد نظر بررسی می شود. در صورت مشاهده علائم بیماری های پوستی مانند اگزما، تبخال، کهیر، پسوریازیس و … لیزر موهای زائد انجام نمی شود. همچنین در نواحی که پوست حساس بوده و موها نازک و کرکی هستند نیز نباید لیزر انجام شود.
موهای زائد عموماً در این سه مرحله هستند:
آناژن (مرحله رشد): طی آن مو دارای حداکثر ضخامت و رنگ است، در این مرحله اشعه لیزر بیشترین اثر تخریبی را بر روی فولیکول مو دارد.
کاتاژن (مرحله توقف رشد): ضخامت فولیکول رشد یافته کاهش می یابد و از پیاز مو که وظیفه تغذیه رسانی را دارد، جدا می شود.
تلوژن (مرحله استراحت): در این مرحله تمام فعالیتهای رشد متوقف می شود، در نواحی مختلف بدن این دوره تفاوت دارد، مرحله تلوژن در موی سر به مدت ١٠٠ روز و در نواحی دیگر بدن تا ٦ ماه طول می کشد.
انواع طول موج های لیزر موهای زائد
دستگاههای لیزر موهای زائد اصولاً دارای 3 طول موج هستند: 755 نانومتر یا الكساندرايت ، 800 نانومتر یا دایود و 1064 نانومتر یا ND-YAG
لیزر الکساندرایت: مناسب برای پوستهای روشن و معمولی
سیستم لیزر دایود: مناسب برای پوست های معمولی رو به تیره؛ جذب این طول موج در ملانین تاحدی کمتر از لیزرهای الکساندرایت و بیشتر از Nd-YAG و IPL ها می باشد.
لیزرهای ND-YAG: برای پوست های تیره و برنز شده، ایمنتر و موثرتر است.
استفاده از پماد بی حسی قبل از لیزر
در روز درمانی لیزر موهای زائد پس از پاک کردن کامل ناحیه از هر نوع کرم یا ضد آفتاب، می توان حتی بدون بی حسی لیزر را انجام داد ولی برای افراد حساس به درد می توان از پماد زایلاپی، لیدوکایین، زایلوژل برای بی حس کردن نواحی ٣٠ دقیقه قبل از انجام لیزر استفاده کرد. اثر بی حسی تا ١-٢ ساعت باقی می ماند. بهتر است برای پیشگیری از معطلی طولانی مدت در خانه پماد بی حسی را بشویید و سپس به کلینیک مراجعه نمایید.
قبل از انجام لیزر حتماً بی حسی با آب و شامپو کاملاً شستشو و خشک شود.
در اغلب موارد خنک شدن پوست توسط باد خنک که همراه لیزر موهای زائد الكساندرايت سايناشور وجود دارد برای ایجاد بی حسی کفایت کرده و بهتر است از استعمال داروهای بی حسی تا حدامکان خوددارى شود مگر در موارد خاص مثلاً لیزر ناحیه تناسلی که دردناکتر است.
زمان و نحوه مناسب شیو قبل از لیزر
بهترین زمان ٢٤ ساعت قبل از لیزر موهای زائد، موهای ناحیه مورد نظر را با ژیلت کاملاً اصلاح کنید ( برای کسانی که حساسیت دارند با ریش تراش موزر بتراشند به طوری که اصلاً هیچ ساقه مویی روی سطح پوست نماند زیرا ساقه مو موجب کاهش اثر بخشی و همچنین افزايش خطر احتمالی سوختگی می شود).
می توان یک ساعت قبل از مراجعه به کلینیک نیز موها را اصلاح کرد به شرطی که هیچگونه زخم و التهابی در ناحیه ایجاد نشود.
لیزر موهای زائد برای جلسه اولی ها
شاید لیزر مو برای کسانی که برای اولین بار این کار را انجام می دهند کمی استرس زا باشد. بنابراین قبل از اینکه تصمیم به این کار بگیرید باید از معتبر بودن مرکزی که مراجعه می کنید مطمئن شوید و در این مورد تحقیقاتی انجام دهید. در طى روند لیزر موهاى زائد، دستگاه طوری تنظیم می شود که با رنگ پوست شما هم خوانی داشته باشد. برای مثال ممکن است برای ناحیه دست و پا از لیزر الکساندرایت استفاده شود و برای نواحی زیربغل و بیکینی لیزر دایود مناسب باشد.
عوارض لیزر موهای زائد
باید توجه داشت در بعضی افراد که سابقه عوارض لیزر موهای زائد وجود دارد یا به عللی احتمال عوارض در آن ها بیشتر است، می توان از تست لیزر استفاده کرد. در این حالت روى یک نقطه از ناحیه، لیزر انجام می شود و یک هفته بعد در زمان مشاوره مجدد اگر مشکلی پیش نیامده بود درمان را شروع می کنیم.
تعدادی از عوارض هستند که از عواقب طبیعی لیزر به حساب میآیند. قرمزی، تورم و احساس گرما از جمله عوارضی هستند که میتوانند بعد از لیزر دیده شوند. برای کاهش این موارد، گذاشتن یخ بعد از لیزر بسیار موثر است. همچنین ممکن است کرمهای خاصی برای شما تجویز شود که التهاب را کاهش میدهند.
عوارض دیگر شامل خشکی و پوسته پوسته شدن هستند که در مواقع نادر دیده میشود. یکی دیگر از عوارض طبیعی لیزر، ضخیم شدن موهای نازک و کرکی است. چون موهای اصلی از بین رفتهاند، موهای نازک و کرکی فرصت این را پیدا میکنند که ضخیم و بلند شوند. جلسات ترمیم سالانه لیزر به همین منظور برنامهریزی میشود که موهای جدیدی که رشد کردهاند را از بین ببریم.
نکتهی آخر در مورد عوارض و خطرات لیزر موهای زائد این است که مشکلات پوستی فعال مثل آکنه، زگیل، خال، تبخال، اگزما و سایر بثورات پوستی نباید در تماس مستقیم با لیزر قرار بگیرند. اگر ضایعه پوستی روی پوست شما وجود داشته باشد، معمولاً روی آن ضایعه را میپوشانند و برای سایر بخشها لیزر انجام میشود. زخم باز، عفونت پوستی و بخیهای که هنوز کشیده نشده نیز نباید در تماس با لیزر قرار بگیرند.
در اغلب حالات قرمزى، التهاب و کبودی حاصل از درمان لیزر بیش از چند ساعت پایداری ندارد و مصرف پماد اکسید زینک یا کرم های ترمیم کننده يا يخ بعد از لیزر برای از بین بردن این حالات کفایت می کند.
خطر سرطان، آسیب به دستگاه جنسی و مواردى از این قبیل شایعه هستند و صحت ندارند.
رعایت توصیههای بعد از لیزر (مثل دوری كردن از آفتاب) تأثیر زیادی در کاهش عوارض دارد. به طور کلی عوارض دائمی و جدی لیزر بسیار نادرند و ممكن است ناشی از خطای اجرای لیزر باشد. عوارض نادری که ممکن است برای شما پیش بیایند شامل تغییر رنگ پوست یا جوشها است که موقتی بوده و خیلی زود برطرف میشوند.
استفاده از پماد بی حسی قبل از لیزر
در روز درمانی لیزر موهای زائد پس از پاک کردن کامل ناحیه از هر نوع کرم یا ضد آفتاب، می توان حتی بدون بی حسی لیزر را انجام داد ولی برای افراد حساس به درد می توان از پماد زایلاپی، لیدوکایین، زایلوژل برای بی حس کردن نواحی ٣٠ دقیقه قبل از انجام لیزر استفاده کرد. اثر بی حسی تا ١-٢ ساعت باقی می ماند. بهتر است برای پیشگیری از معطلی طولانی مدت در خانه پماد بی حسی را بشویید و سپس به کلینیک مراجعه نمایید.
قبل از انجام لیزر حتماً بی حسی با آب و شامپو کاملاً شستشو و خشک شود.
در اغلب موارد خنک شدن پوست توسط باد خنک که همراه لیزر موهای زائد الكساندرايت سايناشور وجود دارد برای ایجاد بی حسی کفایت کرده و بهتر است از استعمال داروهای بی حسی تا حدامکان خوددارى شود مگر در موارد خاص مثلاً لیزر ناحیه تناسلی که دردناکتر است.
زمان و نحوه مناسب شیو قبل از لیزر
بهترین زمان ٢٤ ساعت قبل از لیزر موهای زائد، موهای ناحیه مورد نظر را با ژیلت کاملاً اصلاح کنید ( برای کسانی که حساسیت دارند با ریش تراش موزر بتراشند به طوری که اصلاً هیچ ساقه مویی روی سطح پوست نماند زیرا ساقه مو موجب کاهش اثر بخشی و همچنین افزايش خطر احتمالی سوختگی می شود).
می توان یک ساعت قبل از مراجعه به کلینیک نیز موها را اصلاح کرد به شرطی که هیچگونه زخم و التهابی در ناحیه ایجاد نشود.
توصيه هاى بعد از ليزر موهاى زائد
بعد از لیزر نباید در معرض آفتاب مستقیم قرار بگیرید. باید وقتی از خانه بیرون میروید کرم ضدآفتاب بزنید و هر ٢-٣ ساعت کرم خود را تمدید کنید. همچنین تا زمان جلسه بعدی لیزر نباید آفتاب بگیرید، ولى مى توانيد از کرمهای برنزه کننده استفاده کنید.
تا حداقل ۱۲ ساعت بعد از لیزر موهای زائد نباید آرایش کنید. اگر واقعاً مجبور به آرایش هستید، میتوانید ۶ ساعت بعد از لیزر از پودرهای بسیار سبک استفاده کنید.
بعد از لیزر نباید از سایر روشهای حذف موهای زائد مثل وکس یا بند انداختن استفاده کنید.
حداقل تا ۲ روز بعد از لیزر از فعالیت ورزشی، حمام آب داغ، رفتن به جکوزی و سونا پرهیز کنید.
حداقل تا ۳ روز بعد از لیزر از مصرف اسکرابها و مواردی مثل کیسه کشیدن پرهیز کنید.
نحوه از بين رفتن موها بعد از لیزر
معمولاً زمان زیادی طول می کشد تا فولیکول های مو بریزند و این زمان بین ٢-٣ هفته تخمین زده شده است. بنابراین پس از جلسات لیزر، موها رشد می کنند و نگرانی برای این موضوع نداشته باشيد و طبیعی است که در این زمان موها رشد کنند و سپس شروع به ریزش نمایند.
مزایای لیزر موهای زائد
- از لیزر موهای زائد می توان برای تمامی نقاط بدن استفاده کرد.
- لیزر موهای زائد به علت اینکه اثرات طولانی مدت و ماندگار بر حذف موها دارد، محبوبترین روش رفع موهای زائد می باشد.
- بعد از لیزر موهای زائد تنها موهای کرکی و نازک باقی می مانند که تا چندین ماه نیاز به اصلاح نخواهد داشت.
- به نسبت روش های سنتی مانند اپیلاسیون، در لیزر سیستم خنک کننده (کولینگ) بخش مهمی است که برای نداشتن احساس درد و جلوگیری از سوختگی به کار می رود.
- می توان گفت در حال حاضر هیچ گزینه بهتری نسبت به لیزر وجود ندارد.
شایعه نازایی
ما هم در جریان شایعه نازایی در اثر لیزر موهای زائد ناحیه بیکینی هستیم. ولی باید بدانید که نور لیزر فقط چند میلیمتر در پوست نفوذ میکند و اصلاً نزدیک به تخمدانها نمیشود که بخواهد آسیبی وارد کند؛ پس اصلاً از این بابت نگران نباشید.
برای خانمهایی که تنبلی تخمدان دارند
موهای زائد صورت برای خانمهایی که از تنبلی تخمدان یا سندرم تخمدان پلى كيستيك (PCOS) رنج میبرند، مشکلی اساسی است. موهای زائد صورت در این بیماری ضخیم و زیاد میشوند. وکس، موچین، بند انداختن و تيغ زدن راهکارهای مناسبی نیستند چون موقت بوده و باعث ضخیم و زیاد شدن موهای زائد میشوند. هرچند که لیزر موهای زائد برای خانمهای دچار تنبلی تخمدان به اندازه سایر خانمها مؤثر نیست، ولی میتواند کمک چشمگیری به کاهش موهای صورت كند.
لیزر مو برای آقایان
آنچه تا به اینجا گفتیم بیشتر مربوط به خانمها بود. اما تمام خدمات لیزری که به خانمها ارائه میشود، برای آقایان نیز قابل انجام است. در گذشته تقریباً تمام مراجعین لیزر موهای زائد بانوان بودند، ولی امروزه این نسبت تغییر کرده و حتی برابر شده است.
شايعه هاى مربوط به ليزر موهاى زائد
لیزر سرطانزا نیست. پرتوهای نوری لیزر فقط باعث گرم شدن فولیکولهای مو و تخريب آنها میشود. پرتوهایی مثل پرتوهای فرابنفش یا اشعه X به دلیل انرژی بسیار زیادی که دارند، باعث به وجود آمدن مولکولهای سرطانزا مثل رادیکالهای آزاد میشوند. برای همین به این پرتوها، یونیزان میگویند. لیزر پرتوی نوری است و خاصیت یونیزان ندارد، پس سرطانزا هم نیست.
لیزر باعث نازایی نمیشود. آقایان و خانمهایی که ناحیهی بیکینی را لیزر میکنند نگران این مسئله هستند. عمق نفوذ لیزر به پوست فقط در حد چند میلیمتر است و هیچوقت به ارگانهای جنسی شما مثل تخمدان یا بیضه نمیرسد که بخواهد آسیبی وارد کند.
لیزر آسیبی به پرده بکارت نمیزند. برای دختران جوان این شایعه بسیار نگران کننده است. ولی واقعیت این است که لیزر هیچوقت به پرده بکارت نزدیک نمیشود.
لیزر به چشم آسیبی نمیزند. در جلسه لیزر به شما عینک مخصوص محافظتی داده میشود. برای اطمینان بیشتر ممکن است زیر عینک، پارچهای نیز قرار داده شود. ممکن است در طول انجام لیزر (به ویژه وقتی اپراتور روی صورتتان کار میکند) چند فلش نور ببینید. این فلشها به چشم آسیبی وارد نمیکنند. اگر بعد از لیزر دچار آبریزش، قرمزی و سوزش شدید حتماً برای بررسی بیشتر به متخصص چشم مراجعه کنید.
لیزر باعث به وجود آمدن رگهای واریسی نمیشود. همانطور که گفتیم لیزر فقط چند میلیمتر به پوست نفوذ میکند و اصلاً به عروق و وریدهای پوستی نمیرسد که بخواهد تأثیری روی آنها بگذارد. شاید لیزر با حذف موهای پا باعث دیده شدن رگهای واریسی شود ولی قطعاً باعث ایجاد آنها نمیشود.
لیزر موهای زائد سفید
متأسفانه رنگ مو هنوز یک عامل محدودکننده مهم برای لیزر موهای زائد است. برای این که لیزر بتواند اثر خود را بگذارد، موهای شما باید حاوی رنگدانههای ملانین باشد. هرچه میزان ملانین بیشتر باشد، رنگ مو تیرهتر است و لیزر بهتر روی آن جواب میدهد.
لیزر کردن موهای خاکستری بسیار سخت ولی شدنی است. موهای سفید و موهای بسیار بلوند و بور را نمیتوان لیزر کرد. ولی برای برخى از طیفهای بلوند امکان لیزر موهای زائد وجود دارد. کسانی که موی قرمز دارند هم میتوانند موهای زائدشان را لیزر کنند، ولی احتمالاً به جلسات درمانی و دورههای درمانی بیشتری نیاز خواهند داشت.
چرا لیزر موهاى زائد بهترین روش شناخته شده است؟
هنگامی که موضوع برداشتن موهای زائد صورت و بدن به میان میآید، روشهای مختلفی برای این کار وجود دارد. شما میتوانید همه این روشها را امتحان کنید اما در نهایت پس از چند روز موها دوباره رشد خواهند کرد و معمولاً با خارش و گاهی زخم همراه هستند. اشعه لیزر با دقتی که دارد روی سلولهای رنگدانه مو تمرکز میکند و هنگامی که ملانین در مو شناسایی میشود، مورد هدف قرار گرفته و تخريب مى شود.
لیزر موهای زائد چگونه عمل می کند؟
لیزر در واقع پرتوهای نور تکفام شده هستند که روی طول موج دلخواه ما برای مقاصد خاص تنظیم می شوند و بنا به نیاز ما می توانند اثرات متعددی در ناحیه مورد نظر داشته باشند. ریشه موجود در هر تار مو رنگدانه ای به نام ملانین دارد که هنگام رویش مو فعال شده و همه بدنه تار مو را به رنگ تیره (سیاه، قهوه ای روشن و تیره یا بلوند) درمیآورد. لیزر موهای زائد روی ملانین های موجود در ریشه مو متمرکز شده و روی آن ناحیه اثر می کند و نهایتاً منجر به نابود شدن ریشه مو می گردد.
بنابراین هرچه موی فرد تیره تر و ضخیم تر باشد لیزر اثر بهتری بر روی آن خواهد داشت. از طرفی به علت وجود ملانین در خود پوست، روشن بودن پوست باعث می شود لیزر بر روی خود پوست اثر نکرده و منجر به سوختگی پوست نشود، لذا افراد با پوست های روشن و موی ضخیم و تیره بهترین کاندید لیزر موهای زائد می باشند.
آیا الکساندرایت بهترین دستگاه لیزر است؟
الکساندرایت یک دستگاه نیست، بلکه نام یک نوع لیزر است که ممکن است در دستگاههای مختلف استفاده شود. مثلاً دستگاه سايناشور اليت پلاس که از بهترین دستگاههای لیزر امريكايى در دنیا است، به هر دو لیزر الکساندرایت و Nd:YAG مجهز است. لیزر الکساندرایت برای کسانی که پوستی روشن دارند بهترین انتخاب است ولی کسانی که پوست تیره و سبزه دارند، از Nd:YAG سود بیشتری میبرند.
آيا اثر ليزر موهاى زائد دائمى است؟
لیزر باعث کاهش دائمی موهای زائد میشود. این روش میتواند حدود ۷۰ درصد موهای زائد را برای همیشه از بین ببرد. برای همین از نظر علمی میگوییم لیزر باعث کاهش دائمی موهای زائد میشود و نه حذف دائمی موهای زائد. چون در یک دوره درمانی نمیتوانیم ۱۰۰ درصد موهای زائد را از بین ببریم. ولی آن درصدی که حذف شدهاند، دیگر هیچوقت رشد نخواهند کرد.
این که لیزر چقدر اثر بخش باشد، به دستگاه استفاده شده، رنگ پوست، ضخامت موها و تراکم موهای زائد شما بستگی دارد.
پس در مجموع اثرات لیزر به این شکل است که:
٦٠-٩٠٪ درصد موهای زائد برای همیشه حذف میشوند.
١٠-٤٠٪ درصد موهای زائد باقی میمانند.
لیزر موهای زائد چه کمکی به آقایان میکند؟
لیزر لزوماً باعث صاف و بدون مو شدن پوست نمیشود. برخی از آقايان فقط میخواهند که تراکم موهای بدنشان را کاهش دهند؛ مثلاً سینه بسیار پرمویی دارند ولی نمیخواهند که کاملاً بدون مو شوند. برخی از آقایان هم علاقه دارند موهای مناطقی از بدنشان را به کلی حذف کنند؛ مثل موهای پشت در ناحیهی شانهها و کتف. هدف شما چه کاهش تراکم موها باشد یا حذف کامل موهای زائد فرقى نمیکند؛ هر دو با لیزر موهای زائد قابل انجام است.
لیزر موهای زائد برای آقایان ورزشکار ایده آل است. لیزر میتواند زندگی فوتبالیستها، دوچرخه سواران، شناگران و سایر ورزشکارانی که نیاز به اصلاح مداوم موهای بدن خود دارند را آسانتر کند. دیگر خبری از بریدن با تیغ، جوش زدنهای بعد از اصلاح با ماشین و خارشهای بعد از درآمدن مو نخواهد بود.
تنها راه درمان موهای زیر پوستی و فولیکولیت لیزر است. موهای زیر پوستی در بسیاری از آقایان بعد از اصلاح ریش، به ویژه در ناحیه زیر گردن، به شکل جوشهایی کوچک مشاهده میشود. این مشکل شایع که سودوفولیکولیت ریش نام دارد به طور کامل با لیزر برطرف میشود.
فولیکولیت به جوشهایی گفته میشود که ناشی از التهاب فولیکول مو هستند. به کمک لیزر موهای زائد، فولیکول را از بین میبریم، وقتی دیگر فولیکولی وجود نداشته باشد، دیگر چیزی نیست که دچار التهاب و نهایتاً جوش بشود.
آيا دستگاههای لیزر خانگی به اندازه دستگاه هاى ليزر كلينيكى مؤثر هستند؟
دستگاههای لیزر خانگی در واقع اصلاً لیزر نیستند. این دستگاهها پالسهای نوری پرانرژی تولید میکنند كه به فناوری به کار رفته در آنها IPL یا Intense Pulse Light گفته میشود. از تفاوتهای علمی IPL با لیزر صرف نظر میکنیم؛ اما از نظر تأثیرگذاری، IPL میتواند در هر دوره درمانی درصد كمترى از موهای زائد را از بین ببرد. هرچه پوست شما تیرهتر باشد و موهایتان روشنتر، تأثیر IPL کمتر میشود. از نظر ماندگاری نتایج، پژوهشها نشان دادهاند که بيشتر موهای حذف شده بعد از یک سال دوباره رشد میکنند. دستگاههای خانگی برای پوستهای تیره و سبزه مناسب نیستند؛ هم اثرگذاری کم و هم خطرات بیشتری دارند.