یکی از نشانه‌های پیری صورت، کاهش حجم آن است. با افزایش سن به آرامی بالشتک‌های چربی که در بخش‌های مختلف صورت قرار دارند، تحلیل می‌روند و باعث استخوانی شدن ظاهر و افزایش عمق چین و چروک‌ها میشود. روش‌های زیادی براى جبران حجم از دست رفته، رفع چین و چروک‌ها و به طور کلی جوانسازى وجود دارد.
تزریق چربی یکی از مؤثرترین روش‌های جوانسازی و حجم‌دهی بوده که در سال‌های اخیر بسیار مورد استقبال واقع شده است. در این مقاله نگاهی کلى به اصول تزریق چربی، کاربردها، عوارض و … می‌پردازیم.
در این روش جوانسازی، از چربی به عنوان یک فیلر یا پرکننده استفاده میشود. فیلرها یا حجم‌دهنده‌های پوستی، دسته‌ای از مواد تزریقی هستند که با ورود به لایه‌ای از پوست، موجب حجم‌دهی و جوانسازی پوست می‌شوند. فیلرها انواع گوناگونی دارند و بیشتر با عنوان تزریق ژل شناخته می‌شوند. ژل‌ها فقط یکی از انواع فیلرهای قابل استفاده بوده و تزریق چربی هم در دسته فیلرها قرار می‌گیرد.
در تزریق چربی از چربی‌های بدن خود فرد (مانند شکم، ران و…) استفاده میشود. ماندگاری بیشتری نسبت به ژل داشته و بافت‌های بدن واکنش بدی به چربی‌های تزریق شده نمی‌دهند. به علاوه اگر اصول درمانی رعایت شود، عوارض این روش بسیار کم و محدود است.
مزایای تزریق چربی
۱. در تزریق چربی از چربی‌های بدن خودتان استفاده میشود. بدین ترتیب احتمال وقوع واکنش‌های آلرژیک به ماده خارجی کاهش می‌یابد.
۲. نتایج تزریق چربی ماندگار، طبیعی و ایمن است.
۳. تزریق چربی روشی کم‌تهاجمی و مؤثر برای جوانسازی پوست است.
معایب تزریق چربى
۱. ساکشن و آماده‌سازی چربی برای تزریق، نسبت به تزریق ژل که در آن مواد تزریقی از پیش آماده هستند، وقت بیشتری می‌برد.
۲. نقاهت بعد از تزریق چربى، اندکى بیشتر از تزریق ژل است.
۳. برای افزایش حجم زیاد و ثابت، ممکن است به چندین جلسه درمانی نیاز داشته باشید.
کاربردهای تزریق چربی
۱. تزریق چربی در صورت
تزریق چربى صورت برای رفع چین و چروک‌های آن مانند خطوط خنده، خط اخم، خطوط افقی پیشانی یا خطوط پنجه کلاغی (در اطراف چشم) بسیار مناسب است. در این حالت، چربی از شکم، ران یا سایر بخش‌های بدن شما معمولاً با روش لیپوساکشن استخراج شده و پس از آماده‌سازی به بخش‌های مورد نظر تزریق میشود.
فرورفتگی‌های ناشی از افزایش سن یا گودى‌های ناشی از آکنه و جوش هم به خوبی با این روش قابل اصلاح است. افزایش حجم لب‌ها، کانتور خط فک، رفع عقب رفتگی چانه و موارد این چنینی نیز با تزریق چربی اصلاح می‌شوند.
۲. جوانسازی پوست دست
برای جوانسازی پوست دست، افزایش حجم و پوشاندن تاندون‌ها و عروق سطحی که در سنین بالا در پشت دست قابل مشاهده هستند، می‌توان تزریق چربى انجام داد.
مراحل تزریق چربی
ابتدا چربی از نقاط مختلف بدن مانند شکم، پشت ران و… به کمک روش لیپوساکشن استخراج میشود. چربی استخراج شده خالص سازی شده و سپس با استفاده از سرنگ‌های خاصی به محل مورد نظر تزریق میشود. به این ترتیب مراحل تزریق چربی را باید سه مرحله دانست:
۱. استخراج چربی
قبل از شروع عمل، محل استخراج چربی مشخص شده و با استفاده از داروی بی‌حسی موضعی، منطقه استخراج بی‌حس میشود. سپس در آن محل برش کوچکی ایجاد شده و با استفاده از دستگاه لیپوساکشن، میزان چربی مورد نظر استخراج میشود.
۲. خالص‌سازی
چربی استخراج شده در دستگاه سانتریفوژ قرار می‌گیرد. این دستگاه با استفاده از ویژگی گریز از مرکز، باعث جداسازی ناخالصی‌های موجود در چربی استخراج شده میشود. چربی آماده شده را در سرنگ‌های کوچک مخصوصی قرار می‌دهند تا برای مرحله جایگذاری آماده باشد.
۳. جایگذاری
در این مرحله محل‌های مورد نظر برای تزریق چربی آماده‌سازی می‌شوند. متخصص پوست سرنگ مخصوص را به بخش‌های مورد نظر وارد می‌کند. در این مرحله ممکن است از تکنیک‌های جراحی مختلفی استفاده شود. معمولاً سوزن تزریق چند بار به پوست وارد و از آن خارج شده و هر بار مقدار کمی چربی تزریق میشود. در هر بار تزریق، خطی از چربی در لایه‌های زیرین پوست قرار می‌گیرد تا شبکه‌ای از این خطوط در لایه‌ی مورد نظر تشکیل شود.
این فرآیند چندین بار تکرار میشود تا به نتایج دلخواه و حجم مناسب برسیم. گاهی اوقات پزشک برای رسیدن به کانتور مد نظر، بعد از تزریق محل تحت درمان را ماساژ می‌دهد. ممکن است بعد از اتمام کار، بر قسمت‌هایی که تزریق چربی انجام شده، پانسمانی قرار بگیرد.
عوارض و خطرات تزریق چربی
خوشبختانه تزریق چربی یکی از کم‌عارضه‌ترین و ایمن‌ترین روش‌های جوانسازی پوست است. بروز عوارض جانبی شدید بسیار نادر است. برخی عوارض طبیعی مانند ورم و کبودی، بدون نیاز به درمان و حداکثر تا ۲ هفته بعد از درمان برطرف می‌شوند. لازم به ذکر است که در تزریق چربی، احتمال وقوع عوارض زیر بسیار کم بوده و تاکنون در کلینیک مشاهده نشده است.
۱. حساسیت و واکنش آلرژیک به بی‌حسی موضعی
۲. عفونت (بسیار نادر)
۳. اختلال در حس پوستی- بى حسى (گذرا)
۴. اسکار (نادر)
۵. واکنش آلرژیک به چربی تزریقی به دلیل عدم رعایت نکات ایمنی
۶. آسیب به ساختارهای عمقی پوست به دلیل مهارت کم
۷. نتایج نامطلوب که ممکن است نیاز به جلسات درمانی بیشتر داشته باشد.
احتمال وقوع بسیاری از این عوارض بستگی به مهارت و تجربه جراح دارند. به همین علت انتخاب یک مرکز درمانی حرفه‌ای و مجرب اهمیت بسیار زیادی دارد.
چه زمانی مى‌توان به تزریق چربی فکر کرد؟
۱. اگر بخش‌های از صورت / دست شما دچار فرورفتگی و کاهش حجم شده است.
۲. اگر می‌خواهید روش جوانسازی به کار رفته اثرات ماندگارتری نسبت به تزریق ژل‌های موقت داشته باشد.
۳. اگر می‌خواهد انحناهای سطحی (کانتور) بدن و صورت خود را بهبود ببخشید، جای اسکار و زخم‌ها را برطرف کنید و دست‌ها یا صورت خود را جوانسازی کنید.
۴. اگر می‌خواهید چروک‌هاى ظریف صورت و دست، کاهش یابد.
۵. اگر مى خواهید زاویه سازى ( کانتورینگ) طبیعى براى صورت خود انجام دهید.
۶. اگر بجز افزایش حجم، روشن تر شدن پوست هم مدنظر شماست.
آیا کاندیدای مناسبی برای تزریق چربی هستید؟
هدف از تزریق چربی افزایش حجم کلی یا پر کردن بخش‌هایی از بدن است که دچار کاهش حجم شده‌اند. رایج‌ترین محل‌های تزریق چربی شامل پشت دست، صورت (شامل گونه، شقیقه، خط خنده، چانه، زاویه سازى و …)، اصلاح گودى‌ها (بعد از لیپوساکشن یا زخم شدن) و همچنین حجم‌دهی به باسن و سینه است.
برای انجام تمام این کارها، باید در بدن شما به اندازه‌ی کافی چربی وجود داشته باشد که بتوانیم چربی‌ها را از ناحیه‌ی دهنده به بخشی دیگر انتقال دهیم.
کاندیدای مناسب تزریق چربی چه کسی است؟
۱. عدم وجود بیمارى‌هاى اختلال انعقادى
۲. داشتن وضعیت سلامت عمومی خوب
۳. وجود انتظارات واقع‌گرایانه و روحیه‌ای مثبت
آیا پس از تزریق، جای زخم یا اسکار قابل مشاهده است؟
تزریق چربی باعث ایجاد زخم یا اسکار نمی‌شود؛ ولی در مرحله استخراج، برش کوچکی برای انجام لیپوساکشن ایجاد میشود. برشی که برای لیپوساکشن زده میشود، بسیار کوچک بوده و در بخشی ایجاد میشود که قابل مشاهده نباشد. احتمال تشکیل اسکار یا جای زخم تا حدی به ویژگی‌های ژنتیکی فرد بستگی دارد.
برخی از افراد مستعد ایجاد اسکار یا زخم‌های کلوئیدی هستند. بیشتر اسکارهای ناشی از لیپوساکشن به مرور زمان برطرف شده و دیگر قابل مشاهده نخواهند بود.
مدت زمان انجام تزریق چربی چقدر است ؟
عمل تزریق چربى از آغاز تا پایان حدود ۲ ساعت زمان مى‌برد که زمان دقیق آن به محل و مقدار چربی مورد نیاز بستگى دارد.
آیا تزریق چربی عوارض خطرناکی دارد؟
خوشبختانه تزریق چربی یکی از کم‌عارضه‌ترین و ایمن‌ترین روش‌های جوانسازی پوست است. بروز عوارض جانبی شدید بسیار نادر است. برخی عوارض طبیعی مانند ورم و کبودی، بدون نیاز به درمان و حداکثر تا ۲ هفته بعد از درمان برطرف می‌شوند.
آیا تزریق چربی درد دارد؟
در کل پاسخ این پرسش به خودتان بستگی دارد؛ چون نواحی تحت درمان توسط مواد بی حسی موضعی قبل از عمل بی حس می شوند.
مقدار درد تزریق چربی بستگی به آستانه تحمل شما دارد. مثلاً ممکن است شما از تزریق سرنگ ظریف انسولین هم درد زیادی حس کنید یا ممکن است دردی برای شما نداشته باشد.
آیا تزریق چربی دائمی است؟
هنگام تزریق چربی به صورت و سایر اندام ها، پزشک از تکنیک های خاصی استفاده می کند تا چربی ها را با دقت به لایه‌های عمیق پوست بفرستد. پوست از لایه‌های متفاوتی تشکیل شده است و هر کدام از این لایه‌ها دارای رگ‌های خونی، اعصاب و غیره هستند. پزشک، چربی‌ها را بین رگ‌های خونی تزریق می کند تا سازگاری بیشتری با محل جدیدشان پیدا کنند و در مجاورت عروق از تغذیه بهتری بهره مند شوند. میزان ماندگاری تزریق چربی در صورت و سایر اندام‌ها، به بدن بیمار و میزان چربی‌های زنده تزریق شده موجود بستگی دارد.
در مورد میزان ماندگاری چربی، هر چقدر بیمار کمتر به محل تزریق دست بزند و آن را ماساژ دهد، ماندگاری تزریق چربی در صورت می تواند بیشتر از حد معمول شود. ثابت ماندن وزن فرد بعد از تزریق چربی هم نکته‌ای کلیدی در ماندگاری تزریق چربی است. برداشت چربی از قسمتی از بدن شما و تزریق آن به بخشی دیگر که مایل هستید افزایش حجم پیدا کند، یک روش دائمی محسوب میشود؛ مشروط بر اینکه با تکنیک درستی صورت گیرد. حقیقت دارد که بعضی از سلول‌های چربی، به محض تزریق می‌میرند اما این درصد در مقایسه با بافت‌های چربی که در محل جدید باقی می‌مانند و موقعیت خودشان را حفظ می کنند، بسیار ناچیز است. این ویژگی یک امتیاز بزرگ برای این کار محسوب میشود.
چرا که روش‌های دیگر افزایش حجم، عموماً دائمی نیستند و نیاز به تجدید پس از چند ماه دارند. تزریق چربی از بدن خود فرد از این جهت با سایر روش‌ها متفاوت است که سلول‌های چربی در محیط جدید، به زندگی خود ادامه می‌دهند. البته این به آن معنا نخواهد بود که همه سلول‌ها همواره با همان کیفیت اولیه حفظ می‌شوند. طبیعتاً هر چقدر که سن بالاتر برود، ممکن است آثار تزریق چربی در چهره فرد به دلیل کاهش کیفیت سلول‌ها یا مرگ آن‌ها، کمی تضعیف شود؛ که این امر نه تنها براى سلول‌های تزریق شده، که برای همه سلول‌های بدن اتفاق می‌افتد. اما این چربی‌ها برای مدت بسیار زیادی باقی می‌مانند و ظاهر دلخواه را برای فرد به وجود می‌آورند.
تزریق چربى بهتر است یا ژل؟
به نکات زیر در مورد تزریق چربى و تزریق ژل دقت کنید:
۱. یکی از مزیت‌های برجسته تزریق چربى نسبت به تزریق ژل این است که میزان ماندگاری و دوام نتایج حاصل از تزریق چربی بسیار بیشتر از تزریق فیلر می‌باشد. نتایج نهایی تزریق چربی برای شخص می‌تواند حتی تا سال‌ها باقی بماند، اما نتایج نهایی تزریق ژل حتی اگر از ژل‌های باکیفیت استفاده شود حداکثر تا ۲ سال باقی خواهد ماند و به مرور از بین می‌رود.
۲. مزیت دیگری که تزریق چربی نسبت به تزریق ژل دارد، عدم امکان بروز حساسیت پس از تزریق می‌باشد. پس از تزریق ژل به صورت، اگر فرد به ژل‌ها حساسیت نشان دهد ممکن است نتایج نامطلوبی به دست آید. البته قبل از تزریق ژل معمولاً پزشکان تست حساسیت از فرد می‌گیرند اما در تزریق چربی به دلیل اینکه از چربی‌های بدن خود شخص استفاده میشود، احتمال بروز حساسیت بسیار پایین خواهد بود.
۳. از طرف دیگر چربی به دلیل سلول‌های بنیادی زیادی که دارد، هنگامی که وارد بخش جدیدی از بدن میشود، خیلی زود باعث جوانسازی سلول‌های منطقه هدف شده و در نتیجه شفافیت و زیبایی پوست را افزایش می‌دهد. ژل هم می‌تواند چنین خصوصیاتی داشته باشد اما در حد چربی‌های بدن فرد نیست.
۴. همچنین می‌توان به تفاوت هزینه‌ها نیز اشاره کرد که تزریق چربی نسبت به سایر روش‌ها مانند ژل، مقرون به‌صرفه‌تر است، چون دوام بیشتری داشته و نیاز به تزریق مجدد در بازه زمانی کوتاه مدت نخواهد داشت.
۵. در برخى نواحى تزریق فیلر مناسب تر است؛ مثلاً جهت افزایش حجم و فرم دهى لب و اصلاح گودى زیرچشم، فیلر مناسب‌تر از چربی است.
۶. تزریق چربی جهت افزایش ماندگاری، نیاز به ۳ جلسه تزریق به فاصله ۶ ماه دارد.
۷. اثر تزریق چربى بعد از حدود ۲هفته مشخص میشود و ماندگارى حدود ۳۰-۴۰٪ حجم تزریق شده دارد؛ در حالى که اثر تزریق فیلر بلافاصله مشخص بوده و کاهش حجم آنچنانی ندارد.
۸. با توجه به نکات گفته شده، بهتر است قبل از هرگونه اقدامی، با پزشک خود در مورد بهترین روش تزریق مشورت کنید.
میزان ماندگاری تزریق چربی چقدر است؟
ماندگاری تزریق چربی، مادام‌العمر نیست. همانطور که در متابولیسم طبیعی بدن نیز مشاهده می‌کنیم گاهی نوع تغذیه، نوع فعالیت و حتی قرار گرفتن در معرض گرما، سلول‌های چربی را اصطلاحاً آب می‌کند. به طور طبیعی چربی در بدن ماندگاری ندارد و در نتیجه انتقال چربی هم ممکن است تحت تأثیر عوامل زیادی دوام خود را از دست بدهد.
به همین دلیل، در طول انجام این روش زیبایی با توجه به انتظاراتی که فرد از اندام ایده‌آل خود مطرح می‌کند، اقدام به تزریق چربی به میزان بیشتری میشود. انتقال چربی با مقدار بیشتر به این دلیل صورت می‌گیرد که فرد در مراحل ابتدایی شاهد جذب مقداری از سلول‌ها خواهد بود. می‌توان گفت که جذب سلول‌های چربی بعد از انتقال، حدود ۶۰-۷۰٪ است.
با این حساب میزان ماندگاری و دوام تزریق چربی با در نظر گرفتن مهارت پزشک و میزان تحرک اندام هدف، چیزی بین ۶ ماه الی یک سال است، بدین جهت با تزریق ۳ بار به فاصله ۶ ماه، چربی ماندگاری چند ساله خواهد داشت.
آیا میزان ماندگاری تزریق چربی در همه نواحی یکسان است؟
خیر. در برخی اندام‌ها اصولاً ماندگاری چربی تزریق شده بیش از سایرین خواهد بود. پس نباید انتظارات یکسانی از ماندگاری آن داشت. به طور مثال ماندگاری تزریق چربی به گونه بیش از خطوط کناری لب است. البته این روش چون حساسیت‌زایی، عوارض جانبی و نقاهت طولانی مدت ندارد و ماندگاری بالایی نیز دارد، به روشی مطمئن تبدیل شده و تکرار آن نیز مورد خاصی نخواهد داشت.
به هر حال افرادی که در مراکز معتبری مانند کلینیک دکتر بیتا ساقى تحت نظر پزشک توانمند که تخصص لازم در انتقال چربی را دارد، این امر را انجام می‌دهند، به بهترین نتیجه دست پیدا خواهند کرد. همچنین مراقبت‌های لازم بعد از تزریق نیز بر مدت زمان ماندگاری آن تأثیر می‌گذارد. پس شاید ماندگاری تزریق چربی دائمی نباشد اما عمر نسبتاً بالایی خواهد داشت که در گرو انتظارات و مراقب‌های فردی است.
چه عواملی در میزان ماندگاری تزریق چربی مؤثر است؟
چند شرط اساسی در افزایش ماندگاری تزریق چربی موثر است:
۱. سلول‌های استخراج شده نباید آسیب ببینند زیرا یکی از شروط اصلی دوام تزریق چربی، انجام درست این کار خواهد بود. انتخاب پزشکی دارای مهارت برای ماندگاری بالا، شرط اول و اساسی می‌باشد. بنابراین انجام تزریق چربی در مرکز درمانی یا کلینیک‌هاى زیبایی معتبر و زیر نظر پزشک حاذق، شرط اول خواهد بود.
۲. شرط دوم به خود فرد برمی‌گردد که بخشی از فرآیند انتقال چربی است. در واقع فرد با رعایت نکاتی که قبل و بعد از تزریق به وی گفته میشود، می‌تواند بیشترین میزان ماندگاری تزریق چربی را تجربه کند؛ مانند:
کاهش فعالیت‌های سنگین در طول روز
نداشتن رژیم غذایی سنگین برای کاهش وزن
نرفتن به محیط‌های گرم همانند سونا،جکوزی و…
فشار نیاوردن به محل تزریق چربی
۳. شرط آخر که در واقع مربوط به قبل از این فرآیند زیبایی میشود این است که فرد باید درک کند که آیا گزینه مناسبی برای انتقال چربی هست یا خیر. اگر فرد کاندیدای مناسب نباشد و برای تزریق چربی اصرار داشته باشد، کمترین میزان دوام را شاهد خواهد بود. تزریق چربی برای ورزشکاران حرفه‌ای و افراد دارای فعالیت زیاد، افراد دارای متابولیسم و سوخت و ساز شدید در بدن و افرادی که برخى از دارو‌های خاص را مصرف می‌کنند بسیار کم نتیجه خواهد بود.